آرتروز زانو
همانطور که میدانید، مشکل آرتروز ممکن است برای تمامی مفاصل بدن اتفاق بیفتد. حتی این مشکل بر روی مفاصل بزرگتر بدن مانند لگن هم ایجاد میشود. اما رایجترین مفصلی که با مشکل آرتروز مواجه می شود مفصل زانو است. از آنجا که مفصل زانو قدرت لازم برای انجام فعالیت ناحیه پا فراهم میکند مشکل آرتروز آن بسیار دردسرساز است. این روزها روشهای درمانی مختلف برای آرتروز زانو وجود دارد که اکثر این روش ها بدون نیاز به جراحی انجام میشود و دوره نقاهت بسیار کمی به همراه دارد .اگر می خواهید اطلاعات دقیقتری در مورد مشکل آرتروز زانو به دست آورید، در ادامه این مطلب همراه ما باشید.
آرتروز به عنوان یک بیماری پیشرونده شامل پنج مرحله می باشد
آرتروز زانو اغلب در افراد مسن مشاهده می شود. اما ممکن است به خاطر آسیب دیدگی یا ژنتیک در بین افراد جوان هم اتفاق می افتد. این مشکل جز بیماری های پیشرونده است که دارای ۵ مرحله می باشد. مرحله صفر آن یعنی مفصل کاملاً سالم است و میتواند فعالیتهای عادی خود را به خوبی انجام دهد. ولی مرحله چهارم نشان دهنده شدیدترین نوع آرتروز زانو است. افرادی که دچار آرتروز شدید زانو هستند، غضروفشان در چند ناحیه کاملاً از بین رفته و استحکام استخوان ها بسیار شدید است و با علائم گفته شده در زیر مواجه هستند:
احساس درد شدید: ممکن است هنگام انجام فعالیت های معمول و حتی در هنگام استراحت درد شدیدی در ناحیه زانو متحمل شوند. همچنین در مواقعی که از زانوی خود استفاده بیشتری میکننند، میزان درد و تورم افزایش پیدا میکند.
افزایش تورم و التهاب: در مرحله شدید آرتروز مقدار مایع سینوویال در مفصل افزایش پیدا میکند که این مایع موجب کاهش اصطحکاک استخوان ها در حین حرکت می شود و در پی آن تورم و التهاب افزایش پیدا می کند. در واقع با افزایش مایع بین مفصل، تکههای غضروف جدا شده و روی مایع شناور میشود.
کاهش دامنه حرکت مفصل: گاهی اوقات به دلیل احساس درد و ناراحتی شدید دیگر توان راه رفتن نیست و انجام فعالیت های معمولی روزانه ناممکن می شود.
عدم ثبات مفصل: در این شرایط مفصل زانو به خاطر فرسایش بیش از اندازه ثبات کافی ندارد و هنگام راه رفتن ناگهان زانو قفل می شود. پس توصیه میشود هنگام استفاده بیش از اندازه از زانو دقت بیشتری داشته باشید تا منجر به سقوط یا آسیب دیدگی بیشتر زانو نشوید.
عوامل مختلفی موجب بیماری آرتروز زانو میشود
معمولا افراد دارای آرتروز زانو با درد زانو، خشکی و سفتی و صدا دادن آن روبهرو می شوند. این مشکل به خاطر عوامل مختلفی اتفاق میافتد که شایعترین آن شامل موارد زیر می باشد:
- ضعف عضلات ران
- ژنتیک
- استفاده زیاد از حد از مفصل زانو
- آسیب دیدگی قبلی مفصل
- بالا رفتن سن
- چاقی و افزایش وزن
- جنسیت
- برخی بیماری های متابولیک مانند دیابت
- تغییر شکل استخوان
تشخیص آرتروز زانو چگونه انجام می شود؟
متخصص ابتدا با بررسی سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی و انجام آزمایشات لازم به تشخیص آرتروز می پردازد. البته اولین کسی که شما در مورد آرتروز و درد مفصل با او صحبت می کنید پزشک عمومی است. او با بررسی سابقه پزشکی و علائمی که شما برای او مطرح می کنید جهت کاهش درد دارو تجویز و برای بررسیهای لازم و درمان دقیق تر، شما را نزد پزشک متخصص معرفی می کند.
آزمایش هایی که جهت تشخیص درست آرتروز تجویز می شود، شامل موارد زیر می باشد:
- ام آر آی
- اشعه ایکس
- آسپیراسیون مفصل
روش های مختلف درمان آرتروز زانو
روش فیزیوتراپی جهت بهبود علائم بیماری:
روش فیزیوتراپی برای کاهش علائم بیماری مانند درد، سفتی مفصل و تورم انجام میشود که بیمار باید حدود چند جلسه فیزیوتراپی انجام دهد و در صورتی که با تاثیرات مثبت آن مواجه شد، دیگر نیازی به جراحی ندارد. همچنین افرادی که تعویض مفصل انجام دادهاند، موظف به انجام فیزیوتراپی هستند تا دوره بهبودی سریعتر طی و با اثرات مثبت تعویض مفصل مشاهده شوند.
مزایای که روش فیزیوتراپی به همراه دارد، شامل موارد زیر می باشد:
- کاهش درد و التهاب زانو
- راحت تر شدن حرکت مفصل زانو
- قرارگیری درست استخوان و بهبود عملکرد آن
- تقویت عضلات پایین تنه
- تقویت عضلات زانو
- عادی شدن طول عضله
- بهبودی تحریکپذیری و وضعیت تعادل
- راحتی انجام فعالیت های روزانه مانند راه رفتن
طب سوزنی یک روش موثر جهت به کارگیری سیستم سلامتی بدن:
برای درمان آرتروز زانو از طب سوزنی هم استفاده می شود. با استفاده از این روش قسمت های مختلف زانو جهت گردش انرژی و افزایش سرعت بهبودی تحریک می شود. معمولاً اکثر مشکلات زانو بدون هیچ عارضهای خاصی با استفاده از روش طب سوزنی قابل درمان است. در واقع طب سوزنی به عنوان یک روش موثر جهت به کارگیری سیستم سلامتی بدن شناخته شده است و بسیاری از افراد برای حفظ سلامتی خود از آن به عنوان یک روش پیشگیرانه استفاده می کند.
تزریق هیالورونیک اسید جهت کاهش درد زانو:
برای درمان زانو درد و مشکلات مفصلی می توان از تزریق دارویی به نام هیالورونیک اسید استفاده کرد. این دارو برای کاهش درد مفاصل بسیار موثر است و باعث افزایش ماده ای به نام هیالگان می شود. این ماده تاثیر بسیار زیادی بر روی ساخت سدیم هیالورونات دارد و هدف آن لغزنده کردن و نرم کردن مفاصل است.
لیزر درمانی راه حلی موثر و بدون درد برای تسکین زانو درد:
این روزها از روش لیزر درمانی به عنوان یک روش ایمن برای کاهش درد زانو بسیار استفاده می شود که هیچ درد و ناراحتی به همراه ندارد. معمولا اکثر بیماران با انجام چند جلسه لیزر درمانی با کاهش درد زانو مواجه می شوند.
لیزر درمانی علاوه بر کاهش درد به تقویت عضله های اطراف مفصل زانو می پردازد و موجب افزایش دامنه حرکتی زانو میشود. البته اگر این روش در کنار روش های دیگر درمانی مانند تحریک الکتریکی از مگنت تراپی استفاده شود.
ورزش های زانو:
برخی ورزش های مخصوص زانو موجب کاهش درد، افزایش سلامت و قدرت می شود. این ورزش ها به صورت کششی و تقویتی و همچنین تمرینات هوازی کم فشار توسط دکتر برنامهریزی میشود. پس دقت داشته باشید ورزش های زانو را هرگز بدون مشورت متخصص انجام ندهید .
مصرف برخی داروها برای درمان آرتروز زانو مفید است:
به تشخیص برخی پزشکان مصرف برخی داروها موجب درمان آرتروز میشود. البته روش دارو برای هر فردی متفاوت است. چرا که بدن افراد مختلف به داروها واکنش های متفاوتی دارد. پس ابتدا پزشک باید وضعیت شما را مورد بررسی قرار میدهد؛ سپس داروی اثر بخش را برای شما با دوز مناسب تجویز می کند. معمولاً داروهای درمان آرتروز شامل مسکن جهت کاهش درد و التهاب داروهای ضد روماتیسمی جهت بهبود بخشیدن آرتروز و داروهای مکمل روان کننده می باشد.
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت:
تزریق پلاسما یا همان روش پی آر پی یکی دیگر از روش های موثر درمان آرتروز می باشد. در این روش پلاسمای غنی از پلاکت به درون مفصل بیمار تزریق می شود که نتیجه بسیار موثری جهت کاهش درد و خشک زانو به همراه دارد. همچنین بعد از تزریق بیمار شاهد عملکرد بهتر زانو خواهد بود.
طبق نتایج، تا به حال روش پی آرپی هیچ عارضه جانبی برای بیماران به همراه نداشته است و بیماران از نتیجه آن بسیار راضی بودند. چراکه ماده تزریقی از بدن خود بیمار گرفته و هیچ ماده خارجی به داخل زانو تزریق نمی شود.
روش هایی که موجب پیشگیری از ابتلا به آرتروز زانو میشود
برای پیشگیری از ابتلا و آرتروز زانو باید مراقبتهای ویژهای برای این مفصل در نظر بگیرید و هرچقدر مراقبتها را جدی تر گرفته احتمال بروز آرتروز در سنین بالاتر کاهش پیدا میکند.
کارهایی که جهت پیشگیری از ابتلا به آرتروز زانو باید انجام دهید شامل موارد زیر می باشد:
- پرهیز از استفاده بیش از اندازه مفصل
- داشتن وزن ایده آل و ثابت نگه داشتن آن
- جلوگیری از آسیب دیدگی مفصل و فشارهای متعدد به این ناحیه
- پرهیز از استعمال دخانیات
- انجام تمرینات ورزشی جهت تقویت عضلات زانو و جلو ران
- تقویت عضلات سرشانه
- داشتن رژیم غذایی مناسب
اگر در دوره جوانی هستید حتما از بروز آسیب دیدگی زانو جلوگیری یا هنگام آسیب دیدگی آن را سریعاً درمان کنید
اگر در دوره جوانی دچار آسیب دیدگی مفصل شدهاید حتماً برای درمان آن اقدام کنید. چرا که همان مفصل ممکن است در دوران پیری دچار آرتروز شود. در واقع آسیب دیدگی مفصل در سنین بزرگسالی فشار بیشتری به مفاصل وارد میکند و شما با درد بیشتری مواجه میشوید. دردی که هنگام آسیب دیدگی زانو و ایجاد آرتروز در سنین پیری باید متحمل شوید حدود ۳ برابر درد زانو در دوره جوانی است.
کلام آخر
همانطور که متوجه شدید اتفاق افتادن آرتروز زانو مشکلات زیادی به همراه دارد و باید برای درمان آن راه حل های مختلفی را طی کنید. پس بهتر است برای پیشگیری از زانو خود و دیگر مفاصل به خوبی مواظبت کنید.