لقاح مصنوعی یا IVF
لقاح مصنوعی یا IVF چیست؟
لقاح مصنوعی یا IVF ترکیبی از روشهای پیچیده است که به منظور درمان مشکلات مربوط به باروری و ژنتیکی و کمک به حاملگی استفاده می شود.
در حین IVF تخمکهای بالغ از تخمدانها جمع آوری میشوند و در آزمایشگاه توسط اسپرم بارور می شوند. یک چرخه IVF حدود دو هفته به طول می انجامد.
IVF مؤثرترین نوع تکنولوژی کمک به تولید مثل است. این روش را میتوان با استفاده از تخمک های خود فرد و اسپرم زوج انجام داد. همچنین میتوان از تخمک ها، اسپرم و یا جنین یک اهدا کننده نیز استفاده کرد. در بعضی موارد نیز ممکن است از زنی دیگر استفاده کرد و جنین را در رحم وی قرارداد.
احتمال داشتن فرزندی سالم با استفاده از IVF به عوامل زیادی بستگی دارد. سن و علت ناباروری از این جمله هستند. علاوه بر این IVF فرآیندی طولانی، پر هزینه و تهاجمی است. در صورتی که بیش از یک جنین در رحم قرار داده شود، ممکن است IVF منجر به حاملگی چندقلوزایی شود.
پزشک می تواند در مورد تشریح روش IVF و خطرات احتمالی و یا در مورد تجویز این روش تصمیم گیری کند.
چرا IVF ؟
لقاح مصنوعی یا IVF روشی برای درمان مشکلات ناباروری و یا ژنتیکی است. در صورتی که فرد قصد انجام این روش را برای درمان ناباروری داشته باشد، بهتر است قبل از آن از دیگر روشهای کمتر تهاجمی استفاده کند که میتوان به مصرف داروهای باروری به منظور افزایش تولید تخمکها و یا تلقیح داخل رحمی IUI ، روشی که در آن اسپرم در هنگام تخمک گذاری بهصورت مستقیم وارد رحم می شود، اشاره کرد.
گاهی اوقات از IVF بهعنوان درمان اصلی ناباروری در زنان بالای 4 سال استفاده می شود. از این روش در درمان بعضی بیماری های خاص نیز استفاده میشود که میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
- آسیب یا انسداد لوله رحم: آسیب یا انسداد لوله رحم باروری تخمک و یا حرکت رویان به رحم را با مشکل مواجه میکند.
- اختلالات تخمک گذاری: در صورتی که تخمک گذاری با مشکل مواجه شود، تخمک های کمتری به منظور بارورسازی در دسترس خواهند بود.
- یائسگی زودرس: یائسگی زودرس عبارت است از دست دادن عملکرد طبیعی تخمدان قبل از 40 سالگی. در صورتی که تخمدان با مشکل مواجه شود، تولید هورمون استروژن و یا تخمک گذاری متوقف می شود.
- آندومتریوز: آندومتریوز در شرایطی که بافت رحمی در خارج از رحم قرار می گیرد و رشد می کند، اتفاق میافتد. در اغلب اوقات این عارضه بر عملکرد تخمدان، رحم و لوله رحم تأثیر میگذارد.
- فیبروئید رحم: فیبروئید ها تومورهای خوشخیم بر روی دیواره رحم هستند و در زنان در 30 و
و 40 سالگی رایج هستند. فیبروئید ها میتوانند در امر القاء تخمک بارور شده مشکل ایجاد کنند.
- حذف و یا عقیم سازی لوله های رحم: اگر فرد عمل بستن لوله رحم انجام داده است، روشی که در آن لوله رحم بریده و یا مسدود شده است تا بهصورت دائمی از حاملگی جلوگیری کرد و قصد باردار شدن دارد، میتوان از IVF استفاده کرد.
- اختلال در تولید و عملکرد اسپرم: غلظت کمتر از متوسط اسپرم، تحرک ضعیف اسپرم و یا ناهنجاری در اندازه و شکل می تواند بارور سازی تخمک را با مشکل مواجه کند. در صورت وجود ناهنجاری در اسپرم، زوج باید به پزشک مراجعه کند تا در صورت امکان درمان اقدامات لازم صورت گیرد.
- ناباروری ناشناخته: ناباروری ناشناخته به معنی عدم تشخیص علت ناباروری علیرغم انجام آزمایشها است.
- اختلال ژنتیکی: در صورتی که یکی از زوجین با خطر انتقال یک بیماری ژنتیکی به فرزند مواجه باشد، ممکن است نیاز به انجام تشخیص ژنتیکی پیش از القاء، روشی که شامل IVF می شود، نیاز داشته باشید. بعد از جمع آوری و بارورسازی تخمکها، به منظور تشخیص بیماریهای ژنتیکی خاص بررسی می شوند، اگرچه همه مشکلات ژنتیکی قابل تشخیص نیستند. رویانی که حاوی مشکلات ژنتیکی نیست را می توان به رحم انتقال داد.
- حفظ باروری بعد از سرطان و یا دیگر بیماریها: در صورتی که فرد قصد شروع درمان سرطان داشته باشد – مانند رادیوتراپی یا شیمی درمانی – که ممکن است به باروری فرد آسیب بزند، انجام IVF به منظور حفظ باروری یکی از گزینه هاست. زنان می توانند با جمع آوری تخمکها از تخمدان و منجمد کردن از آنها در آینده استفاده کنند. همچنین می توان تخمکها را بارور کرد و بعد از انجماد به شکل رویان آنها را برای استفاده مجدد نگهداری کرد.
زنانی که دارای رحم با عملکرد مناسب نیستند و یا حاملگی ممکن است مشکلات جدی برای سلامتیشان داشته باشد ممکن است از IVF و انتخاب فردی دیگر به منظور حمل جنین استفاده کنند. در این صورت، تخمکهای زن با اسپرم بارور میشود اما رویان حاصله در رحم فرد حامل قرار داده می شود.