سندروم تنگی کانال مچ دست (Carpal Tunnel Syndrome)
سندروم تنگی کانال مچ دست (Carpal Tunnel Syndrome)
مقدمه
سندروم تنگی کانال مچ دست یکی از شایع‌ترین بیماری‌های عصبی‌عضلانی است که بسیاری از افراد به ویژه کسانی که به‌طور مداوم با دست و انگشتان خود کار می‌کنند (مثل تایپیست‌ها، کاربران کامپیوتر، کارگران خط تولید و حتی هنرمندان) با آن مواجه می‌شوند. این عارضه ناشی از فشار بیش از حد بر روی عصب میانی (Median Nerve) در ناحیه‌ی مچ دست است.
--
کانال کارپال (Carpal Tunnel) چیست؟
کانال کارپال، یک مجرای باریک در قسمت کف مچ دست است که از استخوان‌ها و رباط‌ها تشکیل شده. از درون این مجرا، عصب میانی و چند تاندون عبور می‌کنند. زمانی که این فضا به هر دلیلی تنگ شود، فشار بر عصب میانی افزایش پیدا می‌کند و علائم سندروم تنگی مچ دست ظاهر می‌شود.
---
علائم شایع
گزگز، بی‌حسی یا مورمور شدن در انگشت شست، اشاره، میانی و نیمه‌ی انگشت حلقه
ضعف در گرفتن اجسام یا احساس افتادن اشیا از دست
دردهایی که از مچ تا ساعد و حتی شانه کشیده می‌شوند
افزایش علائم در شب یا هنگام بیدار شدن از خواب
---
علل بروز
استفاده‌ی بیش از حد و تکراری از مچ دست
مشاغل یا فعالیت‌هایی که نیاز به حرکات مکرر انگشتان دارند
بارداری (به‌علت احتباس مایعات)
بیماری‌هایی مانند دیابت، رماتیسم مفصلی، کم‌کاری تیروئید
آسیب‌دیدگی مچ دست یا التهاب تاندون‌ها
---
تشخیص
پزشک ممکن است با بررسی شرح‌حال، معاینه‌ی فیزیکی و انجام تست‌هایی مانند الکترومیوگرافی (EMG) و مطالعه هدایت عصبی (NCS)، شدت آسیب به عصب میانی را مشخص کند.
---
درمان
درمان‌های غیرجراحی:
استراحت دادن به دست
استفاده از مچ‌بند مخصوص (به‌ویژه شب‌ها)
داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (مانند ایبوپروفن)
فیزیوتراپی و تمرینات کششی
تزریق کورتون در ناحیه کانال مچ
درمان جراحی:در موارد شدید یا زمانی که درمان‌های غیرجراحی موثر نیستند، عمل جراحی برای آزادسازی عصب انجام می‌شود که در آن بخشی از رباط‌های اطراف کانال برش داده می‌شود تا فشار کاهش یابد.
---
پیشگیری
استراحت دادن منظم به دست‌ها هنگام انجام کارهای تکراری
استفاده از موس و کیبورد ارگونومیک
گرم‌کردن و کشش عضلات مچ و انگشتان قبل از فعالیت
حفظ وضعیت بدنی صحیح هنگام کار با رایانه یا ابزار دستی
---
نتیجه‌گیری
سندروم تنگی کانال مچ دست اگر به موقع تشخیص داده شود، قابل درمان و کنترل است. با رعایت نکات ارگونومیک و پرهیز از فشار زیاد به مچ، می‌توان از بروز یا تشدید این بیماری پیشگیری کرد.