رژیم غذایی در بیماران مبتلا به سنگ کلیه

خلاصه برنامه غذایی در بیماران مبتلا به سنگ کلیه

روزانه حداقل دوازده لیوان آب بنوشید. نیازی به استفاده از آب معدنی، تصفیه آب و یا جوشیدن آب نمی باشد.
در بین مایعات بیماران می‌توانند چای کمرنگ و یا قهوه را نیز مصرف کنند به شرط اینکه از قند یا شکر به همراه آن استفاده نشود.
مصرف آب میوه های صنعتی و نوشابه ها و سایر نوشیدنی های حاوی قند می تواند تولید سنگ را افزایش دهد.
برای جلوگیری از سنگ کلیه مصرف نوشیدنی های حاوی الکل توصیه نمی شود.
در هر وعده غذایی و حداقل سه بار در روز از یک غذای غنی از کلسیم مثل لبنیات کم چرب استفاده کنید.
مصرف پروتئین های حیوانی (گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ) خود را محدود کنید. قطع کامل گوشت توصیه نمی شود.
برای همه بیماران مبتلا به سنگ های اگزالات کلسیمی، توصیه می کنیم مصرف غذاهای حاوی اگزالات بالا (مانند اسفناج، سیب زمینی و بادام) را مصرف نکنند وقرص های حاوی ویتامین C را محدود کنند.
میزان نمک مصرفی را به حداقل برسانید.
افزایش مصرف میوه و سبزیجات در رژیم غذایی مفید است.

جزییات رژیم غذایی توصیه شده در بیماران مبتلا به سنگ کلیه

بیماران مبتلا به سنگ کلیه با توجه به "جنس سنگ" و همچنین بر اساس "نتایج آزمایشاتی" که انجام می دهند لازم است که تحت درمان با رژیم غذایی و همچنین درمان های دارویی قرار گیرند. درمان های دارویی بدون رعایت رژیم غذایی جواب لازم را نخواهد داد و حتی در بعضی از موارد نیاز به مصرف دارو نبوده و پزشک صرفاً رژیم غذایی را به بیمار توصیه می نماید. توصیه هایی که در زیر آمده است بر اساس آخرین تحقیقات انجام شده در دنیا می باشد:

1. مایعات فراوان بنوشید: حداقل 3 لیتر (12 لیوان) در روز

هدف از مصرف زیاد مایعات، تولید حداقل 2 لیتر ادرار در روز می باشد. این کار سرعت جریان ادرار را افزایش می دهد و همچنین غلظت املاح در ادرار را کمتر می کند، و باعث کاهش رسوب املاح نیز خواهد شد. بنابراین برای اینکه اطمینان حاصل کنید به میزان کافی مایعات مصرف می کنید می توانید حجم ادرار ۲۴ ساعته خود را جمع آوری نمایید تا مطمئن شوید که حداقل دو لیتر در روز ادراردارید. در بیماران مبتلا به سنگ از نوع سیستین (Cystine)، مصرف آب از این هم باید بیشتر باشد و حداقل روزی ۴ لیتر (یعنی ۱۶ لیوان) در روز باید مایعات مصرف شود تا میزان ادرار به حداقل ۳ لیتر در روز برسد.
در بین مایعات، آب بهترین انتخاب است، اما سایر نوشیدنی های بدون کالری نیز موثر هستند. برای مصرف آب می توانید از آب بهداشتی لوله استفاده کنید و نیازی به استفاده از آب معدنی، تصفیه آب و یا جوشیدن آب نمی باشد. تحقیقات دانشمندان نشان می‌دهد که بر خلاف آنچه که فکر میشود آب هایی که دارای میزان زیادی سختی می باشند و غلظت کلسیم آنها زیاد است برای جلوگیری از سنگ کلیه مفید هستند.
ما به بیماران توصیه می کنیم مایعات دریافتی را در تمامی طول روز مصرف کنند. نیازی نیست که بیمار چندین بار در شب از خواب بیدار شود تا آب مصرف کند یا ادرار کند.
بیماران می‌توانند چای کمرنگ و یا قهوه را نیز مصرف کنند به شرط اینکه از قند یا شکر به همراه آن استفاده نشود.
ما به بیماران توصیه می کنیم برای جلوگیری از افزایش وزن از نوشیدنی های حاوی کالری مانند انواع نوشابه های حاوی قند خودداری کنند. مصرف آب میوه های صنعتی و نوشابه ها و سایر نوشیدنی های حاوی قند می تواند تولید سنگ را افزایش دهد.
برای جلوگیری از سنگ کلیه مصرف نوشیدنی های حاوی الکل توصیه نمی شود.

2. غذاهایی با محتوای اگزالات بالا را محدود کنید.

برای همه بیماران مبتلا به سنگ های اگزالات کلسیمی، توصیه می کنیم مصرف غذاهای حاوی اگزالات بالا وقرص های حاوی ویتامین C را محدود کنند. اگزالات در ادرار به کلسیم متصل شده و رسوب می کند.
برخی از غذاها حاوی مقادیر بسیار زیادی اگزالات هستند و باید از مصرف آنها پرهیز کرد (مانند اسفناج، ریواس، سیب زمینی). علاوه بر این، برخی آجیل ها نیز سرشار از اگزالات هستند و مصرف آن باید محدود شود (مانند بادام زمینی، بادام هندی، بادام). بهتر است مصرف شکلات را نیز به حداقل رساند.
به نظر می رسد مصرف زیاد قرص های حاوی ویتامین C باعث افزایش دفع اگزالات ادرار می شود و باید از مصرف آن ها پرهیز نمود.
فقط لازم است از مصرف غذاهایی که حاوی اگزالات بالا هستند پرهیز شود و نیازی نیست که غذاهایی که حاوی اگزالات کمتری هستند از رژیم غذایی حذف گردند. به عنوان مثال چای حاوی میزان اندکی از اگزالات می باشد. در گذشته فکر می شد که مصرف چای ممکن است میزان سنگ را افزایش دهد اما مطالعات بعدی نشان داد که مصرف چای باعث افزایش تولید سنگ نمی شود و حتی ممکن است مفید باشد.

3. کلسیم کافی بخورید ولی از مصرف خودسرانه مکمل و قرص های اضافی کلسیم خودداری کنید.

اگر کلسیم دریافتی شما کم باشد، سطح اگزالات ادرار ممکن است افزایش یابد. بهتر است کلسیم خود را از غذا دریافت کنید تا از مکمل ها و قرص های کلسیم.
سه وعده لبنیات در روز به کاهش خطر تشکیل سنگ کلسیم کمک می کند. بهتر است غذاهای حاوی کلسیم را همراه وعده های غذایی بخورید. برخلاف اعتقادی که در گذشته وجود داشت، مصرف لبنیات می تواند با کاهش اگزالات ادرار به کاهش سنگ کلیه کمک نماید. بیمارانیکه در غذاهای خود از لبنیات کمتری استفاده می‌نمایند احتمال ابتلا به سنگ کلیه را بیشتر خواهند داشت. کلسیم موجود در لبنیات وقتی وارد روده میشود به اگزالات موجود در مواد غذایی متصل شده و از جذب اگزالات به بدن و نهایتاً وارد شدن آن به ادرار جلوگیری می نماید.
منابع خوب کلسیم عبارتند از شیر، ماست، پنیر. لبنیات مصرفی باید کم چرب و کم نمک باشد. دقت شود که دوغ های موجود در بازار حاوی مقادیر زیادی از نمک هستند که باید از مصرف آنها پرهیز شود. برای پنیر هم می بایست از پنیر کم نمک استفاده نمود.

4. مصرف پروتئین های حیوانی غیرلبنی را کاهش دهید.

برای تمام بیماران مبتلا به سنگ های اگزالات کلسیمی، پیشنهاد می کنیم مصرف پروتئین های حیوانی غیرلبنی را کاهش دهند. بنابراین مصرف غذاهای حیوانی (گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ) باید کاهش یابد. قطع کامل گوشت توصیه نمی شود.
مصرف پروتئین های گیاهی برای بیماران منعی ندارد.
مصرف حبوبات نه‌ تنها برای بیماران مانعی ندارد بلکه حبوباتی مانند لوبیا می توانند برای بیماران سنگ کلیه مفید هم باشند.

5. مصرف نمک را کاهش دهید.

مصرف زیاد نمک که حاوی سدیم است باعث افزایش دفع کلسیم در ادرار می شود که احتمال ایجاد سنگ را افزایش می دهد. بنابراین تا آنجا که ممکن است از مصرف غذاهای حاوی نمک پرهیز نموده و در زمان پخت و پز از غذاهای کم نمک استفاده نمایید.
از افزودن نمک به غذا خودداری کنید و برچسب روی غذاهای فرآوری شده را بررسی کنید تا میزان سدیم آنها را ببینید. فست فودها می توانند سرشار از سدیم باشند، اما غذاهای معمولی رستوران ها هم همینطور.

6. مصرف قند و شکر را کاهش دهید یا حذف کنید.

قندها و شربت هایی که به غذاها و نوشیدنی های فرآوری شده اضافه می شوند مضر هستند. مراقب میزان قندی که می خورید، در غذاهای فرآوری شده مانند کیک، در نوشابه ها و در آب میوه های صنعتی باشید.

7. مصرف مرکبات خود را افزایش دهید.