بچه ام دچار یبوست یا اسهال شده؛ چکار کنم؟
بچه‌ام دچار یبوست یا اسهال شده؛ چکار کنم؟
راهنمای سریع و خانگی برای مدیریت مشکلات گوارشی کودک در شرایط بحرانی
در بحران‌هایی مثل جابجایی، ترس، تغذیه نامناسب یا آب ناسالم، سیستم گوارش کودک ممکنه دچار مشکل بشه—یا شکم‌اش سفت می‌شه (یبوست) یا شل و آبکی (اسهال). این مقاله، نکات عملی برای کنترل این شرایط بدون دسترسی فوری به پزشک رو ارائه می‌ده.
اول تشخیص بده: یبوست یا اسهال؟
▪️ یبوست:
کودک ۲–۳ روز یا بیشتر دفع نداشته
هنگام دفع زور می‌زنه یا گریه می‌کنه
مدفوع سفت یا گلوله‌ای‌شکل
▪️ اسهال:
دفع مکرر، آبکی یا بوی بد
بی‌قراری، ضعف یا بی‌اشتهایی
گاهی همراه با تب یا استفراغ
اگر کودک یبوست دارد:
۱. آب بیشتر بده
اگر بالای ۶ ماه است، آب جوشیده خنک شده یا آب میوه طبیعی رقیق‌شده بده
۲. غذاهای نرم و فیبردار بده
پوره سیب، آلو، هویج پخته
کمی روغن زیتون به غذا اضافه کن
۳. ماساژ شکم
حرکات دورانی روی شکم کودک در جهت عقربه ساعت
پاها را به سمت شکم جمع و رها کن (مثل دوچرخه‌زدن با پاهای کودک)
اگر کودک اسهال دارد:
۱. مایعات زیاد و پیاپی بده
آب جوشیده، ORS (محلول آب و نمک و شکر)، سوپ رقیق
شیر مادر را قطع نکن
۲. غذاهای ساده و قابل‌هضم بده
برنج پخته، سیب‌زمینی آب‌پز، موز له‌شده
از میوه‌های خام یا غذاهای چرب پرهیز کن
۳. پوست و ناحیه پوشک را خشک نگه‌دار
از پماد محافظ مثل زینک‌اکساید استفاده کن
هر دفعه که کودک مدفوع کرد، ناحیه را کامل بشوی
کی باید سریع کمک بگیری؟
در صورت اسهال همراه با تب بالا، استفراغ مکرر، بی‌حالی شدید
اگر مدفوع خونی یا سیاه بود
اگر کودک مایعات نمی‌پذیرد یا دچار خشکی دهان و بی‌اشکی شده
در یبوست بیشتر از ۴–۵ روز یا همراه با نفخ شدید و استفراغ