فشار خون بالا چیست؟
پرفشاری خون یا فشار خون بالا چیست؟
پرفشاری خون یا هیپرتانسیون یعنی افزایش فشار خون در سرخرگ ها. فشار خون در حقیقت، نیرویی است که خون به دیواره رگ ها وارد میکند که به صورت یک کسر (مثلا به صورت mmHg 110/70) نوشته می شود. عدد بالاتر یا فشار سیستولیک، عدد مربوط به فشار خون در زمانی است که قلب منقبض شده و خون را پمپ میکند. عدد پایین تر یا فشار دیاستولیک، عدد مربوط به فشار خون در زمان استراحت قلب بین ضربان ها می باشد. فشار خون طبیعی زیر mmHg 120/80 می باشد. اگر در بزرگسالان فشار سیستولیک بین mmHg120-129 بوده و فشار خون دیاستولیک در محدوده طبیعی باشد گفته می شود که فرد مبتلا به مرحله پیش از فشار خون بالا است. پرفشاری خون، فشار سیستولیک بیشتر از ۱3۰ یا فشار خون دیاستولیک بیشتر از 8۰ است که البته باید در چند مرتبه اندازه گیری شود و یکبار بالا بودن آن ملاک ابتلا به بیماری فشار خون نیست.(اگر فکر میکنید ما عدد هارا اشتباه نوشته ایم باید بگویم که تا دو سال قبل فشار خون بالا به صورت فشار سیستولیک بیش از 140 و فشار دیاستولیک بالاتر از 90 تعریف می شد که این تعریف دیگر منسوخ شده است). فشار خون اغلب علت روشنی ندارد، به همین جهت به آن فشار خون اولیه گفته میشود. این نوع فشار خون قابل درمان قطعی نیست ولی قابل کنترل است و کنترل آن امری ضروری است چرا که به اندازه خیلی زیادی میتواند از عوارض خطرناک فشار خون جلوگیری کند. گاها فشار خون به دنبال یک اشکال دیگر در بدن فرد ایجاد میشود که به آن فشار خون ثانویه میگویند. در این موارد میتوان با رفع عامل اولیه به طور کل فشار خون را درمان کرد.
فشار خون | سیستولیک | دیاستولیک |
طبیعی | کمتر از120 | و کمتر از80 |
پیش فشار خون | 120 تا 129 | و کمتر از80 |
فشار خون | بیشتر از 130 | بیشتر از 80 |
عوارض فشار خون:
پرفشاری خون سبب افزایش میزان خطر سکته مغزی و قلبی، نارسایی کلیه و نابینایی می شود. مخصوصا اکر لرد مبتلا به فشار خون به بیماری دیابت هم مبتلا باشد خطر حوادث بالا چندین برابر میشود.خبر خوب آن است که با تشخیص و درمان مناسب فشار خون میتوان تا حد زیادی امید به زندگی و کیفیت آنرا بالا برد.
شیوع پر فشاری خون:
در دنیا به طور میانگین یک سوم افراد بالغ به بیماری فشار خون مبتلا هستند. در کشور ما هم در حال حاضر ۲۷ درصد از افراد بالای ۱۸ سال فشار خون بالای 9/14 دارند، یک سوم افراد ۴۵ تا ۵۰ساله، نیمی از افراد ۵۰ تا ۶۴ و 60% افراد ۶۵ تا ۶۹ سال، فشار خون بالا دارند شاید به علت همین شیوع بالاست که برخی افراد جامع فشار خون سیستولیک 140 یا حتی 150 را برای افراد مسن طبیعی میدانند ولی باید توجه داشت که تعریف فشار خون در افراد مسن فرقی با جوانان ندارد و به همین علت است که شاهد تعداد بالای سکته های قلبی و مغزی در افراد مسن هستیم.حجم بالای بیماران فشار خونی باعث شده که 40% مرگ میر ها در ایران به دنبال فشار خون بالا و بیماری های قلبی رخ دهد.
اولین قدم در تشخیص و درمان فشار خون بالا، اندازه گیری صحیح و اصولی آن هست برای همین توصیه میکنیم حتما مقاله "روش اندازه گیری فشار خون" را در اینجا بخوانید.
در مقالات بعدی درمورد راه های درمان و کنترل فشار خون خواهیم نوشت.
کلینیک ویژه فشار خون دکتر زارعی امند