آشنایی با بیماری شایع کم خونی فقرآهن

کمبود آهن از شایع ترین انواع سوء تغذیه ست و نیمی از موارد کم خونی، از نوع فقرآهن می باشد. 

کمبود آهن علل متعددی دارد، از جمله علل کمبود آهن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

دریافت ناکافی آهن از رژیم غذایی

جهش های رشد سریع مثلا در سنین نوجوانی

بارداری

خونریزی

درمان با اریتروپوئتین (اپرکس در بیماران نارسایی کلیه)

از دسد دادن مزمن خون

فلبوتومی یا فصد خون (درمان پلی سیتمی)

قاعدگی

کمبود تغذیه ای

بیماری های سوءجذب گوارشی مثل سلیاک

سوءجذب بدنبال عمل جراحی، مثلا جراحی معده

التهاب حاد یا مزمن

کمبود آهن در یک مرد بالغ یا خانم های یائسه، نشانه از دست دادن خون از دستگاه گوارش است، تا خلاف آن ثابت شود. بنابراین اولین اقدام در این دسته از افراد در صورت مواجهه با فقرآهن، بررسی اندوسکوپیک دستگاه گوارش است.

علایم معمول کم خونی فقرآهن، شامل خستگی، رنگ پریدگی، کاهش توان فعالیت و ضعف جسمی، ریزش موها،خستگی مزمن، شکنندگی ناخن ها، سندرم پای بی قرار،سردرد مکرر، بی حوصلگی و مشکلات عصبی، افسردگی و...  می باشد. همچنین در موارد شدید و طول کشیده تغییر شکل ناخنها (کویلونیشیا و قاشقی شدن ناخن ها)، شیلوزیس (فیشر گوشه دهان) ممکن است دیده شود.

شدت و علت کم خونی تعیین کننده اپروچ درمانی بیماران است.

بیماران علامت دار و مسن با کم خونی شدید فقرآهن و ناپایداری قلبی عروقی،نیازمند تزریق خون هستند. بیماران جوان تر و با کم خونی جبران شده با مکمل های خوراکی آهن بصورت مصرف قرص و کپسول آهن با دوزهای درمانی تعیین شده توسط پزشک درمان می شوند.

درمان با آهن تزریقی در موارد زیر انجام می گردد:

عدم تحمل آهن خوراکی- نیاز حاد به دریافت آهن- نیاز مداوم به تجویز آهن (درموارد از دست دادن مداوم خون)

هدف درمان در این بیماری تنها رفع کم خونی نیست، بلکه تامین ذخایر آهن هم باید انجام شود.بنابراین درمان تا 6-12 ماه پس از اصلاح کم خونی باید ادامه یابد.

ناراحتی گوارشی شایع ترین عارضه درمان با آهن خوراکی ست و حداقل در 15-20 درصد بیماران رخ میدهد.درد شکم، تهوع، استفراغ یا یبوست سبب قطع دارو توسط بیمار می شود و باید جهت دریافت درمان جایگزین یا تغییر دارو به پزشک مراجعه کنند.